- Պարոն Հովհաննիսյան, Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում վերջերս կայացած՝ Հայաստան-Սփյուռք համաժողովը: Ի վերջո, այն կարո՞ղ է ազդակ դառնալ Հայաստանի քաղաքական գործընթացներին սփյուռքի իրական ներգրավվածության առումով:

- Թեեւ ես երբեք չեմ հրավիրվել նման ձեռնարկների, այնուամենայնիվ կարծում եմ, Հայաստան-Սփյուռք համաժողովները խոստումնալից սկիզբ են, եւ լավ է, որ բոլոր հայերն ու հայաստանցիները հավաքվում են, մեկտեղ քննարկումներ անցկացնում, ազդակներ ու մեսիջներ փոխանցում միմյանց: Հույս ունեմ,  որ Հայաստանն, իրոք, կդառնա արդար, իրավակարգ, ինքնիշխան երկիր: Այդ ժամանակ մենք կունենանք իրական հենք եւ խարիսխ՝ Հայաստան-Սփյուռք համակարգային գործընկերության, այլ ոչ միայն ելույթների ու քարոզների համար: Արդեն  26 տարի անկախ ենք, համենայն դեպս՝ իրավաբանորեն, եւ միգուցե «կենացային» պահն անցել է: Պետք է պահենք-փայփայենք Հայաստանը՝ դա բոլորիս մտահոգության ընդհանուր թեման է: Արտագաղթի երկիրը հարկ է դարձնել ներգաղթի Հայրենիք: Միայն այս դեպքում մենք, ի վերջո, կունենանք իրավական, արդար եւ արժանապատիվ պետություն: Մեր հասարակությունը եւ, առաջին հերթին, երիտասարդությունը դա է պահանջում: ՀՀ-ն այլեւս չպետք է ապավինի դրսի ներդրումներին՝ չնայած դա էլ է կարեւոր: Հայաստանը պետք է իր ներսը բարենորոգի, պայքարի յուրաքանչյուր երիտասարդի համար, որ նա չլքի երկիրը: Չէ՞ որ ամեն հեռացող իր հետ մի պայծառ երանգ է տանում, եւ մեր ընդհանուր խճանկարից մի կարեւոր գույն պակասում է:

- Եթե թիվ մեկ օրակարգային հարց դիտարկենք հաջորդ ապրիլին սպասվող փոփոխությունները, ինչպիսի՞ ներքաղաքական զարգացումներ եք այդ լույսի ներքո տեսնում առաջիկա ամիսներին: Պատրա՞ստ եք արդյոք Ձեր մասնակցությունը բերել փոփոխությունները ժողովրդի համար ցանկալի հունով տանելու գործընթացին:

- Չէի ցանկանա մարգարեությամբ զբաղվել՝ դա ուրիշների գործն է: Ինչ վերաբերում է փոփոխություններին՝ կասեմ հետեւյալը. Եթե ժողովուրդը ներկայացնի պահանջարկ, եթե, իրոք, ուզում է եւ անձամբ պատրաստ է դառնալու դրանց գործուն, նախաձախնդիր մասնակիցը, ինչու չէ, մենք հրապարակային, հանրային քայլերով ամեն ինչ կանենք՝ կասեցնելու համար տեղ գտած մենիշխանության շարունակությունը: Մենք կարծում ենք, որ դա կործանարար կլինի մեր ապագայի համար: Ով էլ լինի՝ մեկ հոգի, մեկ կուսակցություն, իրավունք չունի դառնալու Հայաստանի սեփականատերը: Երկրի համար, բոլորիս համար մեծագույն սխալ կլինի, եթե ինքը փորձի այս կամ այն եղանակով ուղղակի կամ զարտուղի, այս կամ այն չակերտյալ օրենքի հղմամբ՝ շարունակել իր մենիշխանությունը մեր երկրում: Իր իսկ սերունդներին վնասի կենթարկի, եւ դա, առաջին հերթին, իր մտածելու, իր խղճին ու բանականությանը հաշիվ տալու գործն է:

Մենք գտնվում ենք յուրահատուկ մի իրավիճակում, երբ կեղծարարությամբ ընդունված Սահմանադրությամբ Հանրապետականը դառնալու է Սերժապետություն: Չեմ զլանա կրկնել՝ ոչ մի անձ՝ անկախ նրանից, թե ով է, չի կարող լինել այս երկրի սեփականատերը: Հայաստանն ինքնիշխան է, մենք ուզում ենք, որ մեր արտաքին եւ ներքին քաղաքականությունը հիմնվի մեր իսկ շահի, մեր սահմանադրական իրավունքի վրա: Ընդդիմության պայքարի սլաքը պետք է դրան ուղղված լինի: Չնայած հետխորհրդային Հայաստանն ամենաուրախ ու երջանիկ տեղը չէ ընդդիմություն լինելու համար, սակայն մենք չենք կարող սպասել այլոց բարի կամքին, այլ պետք է լինենք հավատարիմ իրավատեր պայքարին:

- Ինչպես եք պատկերացնում ստեղծված իրավիճակում Հայկական պետականության հետագա ընթացքը: Հնարավոր համարո՞ւմ եք մոտ ապագայում երկրում ապահովել կայուն առաջընթաց, թե՞ Հայաստանի զարգացման տեսլականը դեռեւս մշուշոտ կմնա: 

- Մենք պարտավոր ենք բերել երկրում կայուն առաջընթաց, եւ այդ «մենք»-ը վերաբերվում է ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու, բոլոր այն ուժերին, որոնք անկեղծորեն ուզում են ինքնիշխան եւ իրավունքի վրա հիմնված հայրենիք ունենալ, եւ դա մենք տեսնում ենք ե՛ւ խորհրդարանում, ե՛ւ խորհրդարանից դուրս:

Պետք է գիտակցենք, որ հաջորդ տարվա գարնանը հերթական մեծ վտանգն է մեզ սպառնում, որը կարող է իսկապես օրհասական լինել: Որովհետեւ, եթե Հայաստանը դարձրել են կուսակցապետություն, ապա այս կուսակցապետությունն ավելի դյուրին կվերածվի ժողովրդավարական շղարշով միապետության, ինչը երբեք չպետք է թույլ չտալ՝ թեկուզեւ հանուն այդ նույն մարդու, այդ նույն կուսակցության սերունդների: Մենք բոլորս ուզում ենք լինել Հայաստանի Հանրապետության հպարտ, արժանապատիվ քաղաքացիներ:

- Եվ վերջին հարցը, պարոն Հովհաննիսյան. Դուք իրատեսակա՞ն եք համարում «Հաղթանակ՝ ամեն գնով» կարգախոսը այս իշխանությունների պայմաններում:

- Տեղին եմ համարում մեջբերել Ուինսթոն Չերչիլին, ով ասել է. «Եթե մենք ուզում ենք ունենալ ապագա, ուրեմն պետք է նաեւ հաղթանակներ ունենանք, որքան էլ երկար լինի դրան տանող ճանապարհը»:

Ես բազմաթիվ անգամներ նշել եմ թե՛ հարթակում, թե՛ ելույթների կամ հարցազրույցների ժամանակ, որ այդ ճանապարհը մեկ օրվա փամփուշտ չէ, դա տեւական պայքարի արգասիք է, այն պետք է անցնի հիասթափությունների, հուսախաբությունների միջով: Համոզված եմ, որ այդ փոփոխությունը պետք է տեղի ունենա առանց հայի արյան, նույն իշխանավորն այդքան չարժե դրան, եւ մենք պետք է ունենանք վերջապես իրավունքի իշխանություն, որն ասում է՝ ես հաշվետու եմ ժողովրդին, ես ենթակա եմ օրենքին եւ ես բազմաթիվ այլընտրանքներ ունեմ: Սա է այն բանաձեւը, որը թույլ է տալիս ասել՝ մենք ունենք Հանրապետություն եւ ոչ թե՝ «պետությունը ես եմ»:

Համաձայն եմ Չերչիլի հետ, հաղթանակը պետք է ձեռք բերել ամեն գնով, որովհետեւ եթե դա չեղավ, մենք ժառանգելու ենք եւ կտակելու ենք մեր սերունդներին մի տարածք, որը նահանգ է կամ գուբեռնիա, որն անդեմ է ու ամորֆ, որտեղից փախչում են եւ չեն վերադառնում, եւ որը չի իրացնում իր ստեղծագործական եւ քաղաքակրթական գործառույթը տարածաշրջանում:

Այնպես որ, կարծում եմ, Չերչիլի այս մեջբերումն իր կիրառությունն ունի մեր ժամանակներում եւս:

Հարցազրույցը վարեց՝ Արաքս Խալաթյանը