«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ՌԱՀՀԿ տնօրեն Մանվել Սարգսյանը։
– Պարոն Սարգսյան, ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների հերթական ճգնաժամն ի՞նչ անդրադարձ կունենա Հայաստանի, Ղարաբաղյան հակամարտության վրա. Մինսկի խումբը եղել է այն ձևաչափը, որտեղ երկու գերտերությունները տարաձայնություններ չեն ունեցել։ Այժմ կարծում եք՝ կա՞ վտանգ։
– Անհրաժեշտ է քննարկել մի քանի դրվագ։ Առաջինն այն է, որ անվտանգության հարցում այս տարիների ընթացքում և նաև հիմա՝ Հայաստանի հետ կապված տարաձայնություններ չեն եղել։ Այսինքն՝ ՆԱՏՕ-ի անդամ պետությունները, Միացյալ Նահանգները Ռուսատսանի հետ այս հարցում որևէ խնդիր չեն ունեցել։ Այն, որ Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է եղել՝ երբեք առանձնահատուկ բարդություններ չի ստեղծել, մշտապես ասել են, որ այդ հարցը Հայաստանի որոշելիքն է։ Այժմ մենք չենք տեսնում հիմքեր, որ կոնկրետ Մինսկի խմբի շրջանակներում, Ղարաբաղի հարցում փոփոխություններ լինեն։ Իհարկե հիմա շուտ է խոսել այդ մասին, բայց այս պահի դրությամբ նման վտանգներ չեն նշմարվում։
Այլ խնդիր է՝ տնտեսական, ֆինանսական հարցերը։ Մինչև հիմա էլ մենք ունեցել ենք այդ խնդիրը։ Ռուսաստանն ամեն կերպ խոչընդոտում է Հայաստանի հարաբերություններին այլ պետությունների հետ։ Վերջին տարիներին՝ այս տարի ևս լուրջ առաջարկներ են եղել Եվրոպայից, Միացյալ Նահանգներից Հայաստանի ֆինանսավորման, տարբեր նախագծերի վերաբերյալ։ Այստեղ պարզ երևում է, որ Ռուսաստանը խոչընդոտներ է ստեղծում։ Հիմա իհարկե կարող ենք ենթադրել, որ ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների լարվածության ֆոնին, Ռուսաստանը էլ ավելի մեծ խանդով կնայի, եթե Հայաստանն արևմտյան պետությունների հետ տնտեսական հարաբերություններ զարգացնի՝ հատկապես այն պարագայում, երբ իր դեմ պատժամիջոցներ են սահմանված։
Ամենակարևոր խնդիրն այն է, թե Հայաստանն ինչպես կնայի այդ ամենին։ Տեսանք, որ Հայաստանը փորձում է հարաբերությունները զարգացնել ՆԱՏՕ-ի հետ, մասնակցեցինք ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններին, դա մի փոքր զարմանալի էր։ Բայց դրանք այն անհրաժեշտ քայլերն են, որոնք անվտանգության հարցում մի փոքր հավասարակշռություն են մտցնում։ Եվ եթե Ռուսաստանը շատ մեծ խնդիրներ չի տեսել այդ առումով՝ կարող է ինքն էլ մի փոքր վերաբերմունքը փոխի, Հայաստանին այդքան խիստ չվերաբերվի։ Մանավանդ, որ մեծ մեղք ունի Հայաստանի առջև՝ կապված Ադրբեջանին զենք վաճառելու հետ։ Գուցե հիմա սկսի ավելի հանգիստ նայել։
-Հայաստանը պատրաստվում է Եվրամիության հետ նոր փաստաթուղթ ստորագրել, Ռուսաստան-Արևմուտք հարաբերությունների լարվածության ֆոնին, կարո՞ղ է այդ փաստաթուղթը չստորագրվել, և մենք, փաստորեն, այդ պատերզմի «զոհը» դառնանք։
-Պետք է վարել այնպիսի քաղաքականություն, որ նման բան չլինի։ Այդուհանդերձ չեմ կարծում, որ Ռուսաստանն այսօր այդ խնդրին նայի այնքան խիստ, որքան անում էր դա տարիներ առաջ։ Հիմա հստակ բալանսի խնդիր կա։ Շատ հարցերում՝ Ադրբեջանը, հիմա նաև Թուրքիան էական են Ռուսաստանի համար։ Բնական է, որ Հայաստանն այստեղ խոչընդոտ է, պրիտենզիաներ է ներկայացնում։ Հետևաբար մենք էլ պետք է ճիշտ քաղաքականություն վարենք, որ մաքսիմալ ազատություն ունենանք։
-Հայաստանի իշխանությունների կախվածությունը Մոսկվայից՝ հատկապես 2018-ին ընդառաջ խոչընդոտ չի՞ հանդիսանա այդ ազատությունը պահպանելու առումով։
-Իհարկե մեր վտանգը հենց դա է։ Ոչ միայն Ռուսաստանն է ամեն կերպ խոչընդոտում, այլ տեղի իշխանություններն էլ իրենց իշխանությունը պահելու, երկարաձգելու համար զիջումներ են անում Ռուսաստանին, արդարացնում Ռուսաստանի քաղաքականությունը՝ անգամ զենքի հարցում։ Ամեն կերպ փորձում են ներկայացնել, որ դա վտանգավոր չէ մեզ համար։ Դրանք իրենց անձնական շահերն են, ազգային շահերի հետ որևէ աղերս չունեն։
