Գաբրիել Գարսիա Մարկես, «Սերը խոլերայի ժամանակ», վեպ, թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Պետրոսյանի, «Անտարես», 556 էջ, 2021թ.:

Նոբելյան մրցանակակիր Գաբրիել Գարսիա Մարկեսի «Սերը խոլերայի ժամանակ» վեպն անվերապահ եւ անմնացորդ սիրո մասին պատմող ցնցող պատմություն է՝ սեր, որն ունակ է հաղթահարելու ամեն ինչ՝ ժամանակ ու տարածություն, կյանքի դժվարություններ ու նյութապաշտություն, մարդկային հոգու անկատարություն ու հուսահատություն: Ֆերմինա Դասան մերժում է Ֆլորենտինո Արիսայի պատանեկան սերն ու երազանքները եւ ամուսնանում խոլերայի դեմ ակտիվ պայքարող բժիշկ Խուվենալ Ուրբինոյի հետ, որը, ի տարբերություն զգայական եւ զգացմունքային Ֆլորենտինո Արիսայի, չափազանց զուսպ է եւ հավասարակշռված: Գործողությունները տեղի են ունենում Կենտրոնական Ամերիկայում, 20-րդ դարասկզբին, երբ, ըստ պատմողի, սիրահարվածության նշանները կարելի էր շփոթել խոլերայի հետ:

Վեպում կենտրոնական է սիրո թեմատիկան, սակայն սա նաեւ ուսումնասիրություն է հոգիներ ու քաղաքներ քանդող ու վերակառուցող ժամանակի, հիշողության եւ դրա անհամար լաբիրինթոսների մասին: Մարկեսը շեշտադրել է մարդկային կյանքի կարեւորագույն հարցերը, ինչպիսիք են ըտանիքը, ընկերությունը, սերը կյանքի տարբեր ժամանակաշրջաններում, հավատարմությունը, ամուսնական համակեցությունը եւ մահը:

Մելամաղձոտ ու անչափ հուզիչ այս պատմությունը համեմված է Մարկեսի ֆանտաստիկ սարկազմով, ծիծաղաշարժ դրվագներով, հին ժամանակների ոգով, սիրային զեղումներով եւ մեծ քնարականությամբ: Ամուսնու մահից, անցած երջանկության վերհուշից եւ մենության ցավոտ ապրումներից հետո Ֆերմինային բախտ է վիճակվում ճաշակել հասուն սերը, եւ երկու զառամյալ սիրահարները տրվում են սիրո ճամփորդության վայելքին՝ հավատացնելով, որ սերը ժամ ու ժամանակ չունի: