Ազգային ժողովում վարչապետի թեկնածությունն առաջադրելու համար անհրաժեշտ սահմանադրական պահանջը՝ պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ երրորդի ստորագրություններն ապահովելուց հետո Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է. «Ես վարչապետ պետք է դառնամ առանց նախապայմանների»: ԱԺ խմբակցությունները նախապայմաններ առաջ չեն քաշել, սակայն արդյո՞ք աննախադեպ համաժողովրդական շարժման ժամանակ «նախապայմաններ» չեն հնչել, եւ իշխանության հավակնությունը եղել է հանուն անձի, թե,՞ այնուամենայնիվ, մարդկանց մեկ այլ բան է միավորել: Եթե՝ այո, ապա՝ ի՞նչը:
Հեղափոխության բարձրախոսով հայտարարված խոստումները պետության կառավարման համակարգում առանցքային եւ հիմնարար վերափոխումներ էին ենթադրում: Առանց նման վերափոխումների «հեղափոխությունն» ուղղակիորեն վերածվում է վարչապետափոխության:
Հայտարարված նպատակները, որոնց շուրջ միավորվել են հարյուր հազարավոր մարդիկ, հենց «նախապայման» են, հանուն որոնց տեղի է ունեցել վարչապետափոխություն: Հիշենք, որ Սերժ Սարգսյանի դեմ ծավալված շարժման հիմնական կարգախոսն այն էր, որ ստախոսության համար ժողովուրդը պատժում է:
Հայաստանում սկսված աննախադեպ զանգվածային շարժման գործում Նիկոլ Փաշինյանն առանցքային եւ որոշիչ դեր է կատարել, սակայն մարդիկ միավորվել են գաղափարների ու սպասումների համար: Սկզբնական փուլում կարգախոսը պարզ էր. «Մերժիր Սերժին»: Սերժը զանգվածային շարժման ընթացքում մերժվեց, ավելին՝ հրապարակավ հայտարարեց, որ ինքը սխալ է:
Շարժումն իրագործեց իր նպատակը, սակայն առաջ եկավ երկրորդ կարգախոսը՝ «Նի-կո՛լ վարչապե՛տ»: Ասել է թե՝ «ժողովրդի թեկնածուն» պետք է դառնա վարչապետ, որով կարձանագրվի «ժողովրդի հաղթանակը», իսկ ՀՀԿ-ն պետք է ենթարկվի կապիտուլյացիայի: Այս պարագայում հայտարարվել էր վարչապետության օրակարգը՝ փոփոխություններ կատարել Ընտրական օրենսգրքում եւ Կուսակցությունների մասին օրենքում, որից հետո տեղի կունենան արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ:
Իրադարձությունները զարգանում էին բուռն ու դրամատիկ կերպով, որի ընթացքում պարզվեց, որ եթե ԱԺ-ն ընտրում է Փաշինյանին, ապա Սահմանադրությունը թույլ չի տալիս արտահերթ ընտրություններ առնվազն մեկ տարի, իսկ ՀՀԿ-ն մնում է Հայաստանում բարձրագույն իշխանությունը կրող մարմնի՝ խորհրդարանի մեծամասնություն, այսինքն՝ իրական իշխանության կրողը: Մեկ տարի հետո նա կարող է անվստահություն հայտնել կառավարությանը եւ ձեւավորել արդեն ՀՀԿ-ի իշխանություն, եթե մինչ այդ հանրապետականները պահպանեն խմբակցության միասնությունը: Վերը նշված օրենքներում փոփոխությունների ճակատագիրը դարձյալ կախված է խորհրդարանական մեծամասնության կամքից:
Զուգահեռաբար փողոցում ի հայտ եկավ նոր կարգախոս՝ «սեր եւ համերաշխություն», իսկ խորհրդարանում՝ «ազգային համաձայնության» կառավարության ուրվականը:
Նիկոլ Փաշինյանի՝ վարչապետի թեկնածու առաջադրվելու համար պահանջվող ձայների մեկ երրորդն ապահովում են օրիգարխիկ կուսակցությունը՝ ի դեմս «Բարգավաճ Հայաստան»-ի, եւ ՀՀԿ-ի երկարամյա դաշնակից, երկրում կատարված բազմաթիվ անօրինականությունների համահեղինակ ՀՅԴ-ն: Իսկ խորհրդարանական ընդդիմության առկայության հարցը մնում է բաց, ինչը սահմանադրական կազուս է՝ խճճվածք, որը լուծում չունի:
Եվ այսօր՝ որպես «հայկական հեղափոխության» հիմնական ձեռքբերում, ունենք այն, ինչ ունենք. քաղաքականապես ակտիվ երիտասարդություն, մարդկանց մտածողության փոփոխություն եւ հուսալքության ավարտ: Սակայն քաղաքական ձեռքբերումների ու համակարգային փոփոխությունների խնդիրը մնում է բաց եւ, նույնիսկ, դեռեւս չձեւակերպված: