Երեքշաբթի, Նոյեմբերի 26, 2024

Խմբագրական

Ազգային ժողովի ընտրություններ. խաղ՝ մեկ դարպասի ուղղությամբ

անգործուն աստղանգործուն աստղանգործուն աստղանգործուն աստղանգործուն աստղ
 

Ազգային ժողովի արտահերթ ընտրությունների նախընտրական քարոզչության առաջին իսկ օրերը վկայում են, որ երկրում արտառոց ոչինչ չի կատարվել: Չնայած ընտրություններին մասնակցում են 11 կուսակցություն եւ կուսակցությունների դաշինք, ընտրական մրցավազքը վերածվել է «մեկ դարպասի ուղղությամբ» խաղի, որն անցկացնում է վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը: Արձակուրդ ձեւակերպելով՝ նա միայնակ սկսեց այս խաղը եւ մտադիր է «սեւ-սպիտակի» դրոշի ներքո այն հասցնել հաղթական ավարտին: Դրա համար նրան միայն մեկ ֆեյք-գործընկեր էր հարկավոր, որի դերը մեծ հաճույքով ստանձնեց նախկին իշխող՝ Հանրապետական կուսակցությունը: Վերջինս զինվել էր «երկիրը կործանման տանող Փաշինյանի» կերպարով հասարակությանը շանտաժի ենթարկելու հայեցակարգով: Իրավիճակի մեջ բոլոր «ֆիշկաները» դասավորված են, եւ հասարակությանը մնում է միայն դիմանալ իրենց կյանքի այս տաղտկալի ժամանակաշրջանին:

Շատերն իմաստազուրկ են համարում հանրապետականների՝ ընտրություններին մասնակցելու որոշումը: Իսկապես, եւս մեկ անգամ համընդհանուր պարսավանքի կենտրոնում հայտնվելը, կարծես թե, նպատակահարմար չէ: Երեւանի ավագանու անցած ընտրություններում այս կուսակցությունն ավելի խելամիտ վարվեց՝ պարզապես հրաժարվեց մասնակցությունից: Ներկայիս ընտրություններում այդ կուսակցության անդամները խուսափում են նույնիսկ ընտրողների հետ հանդիպման դուրս գալուց: Ուրեմն էլ ինչ կարիք կա մասնակցել ընտրություններին:

Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությունն իր նախկին տեսքով այլեւս գոյություն չունի: Լինելով կառավարող կուսակցություն՝ այն տիպիկ իշխանական կուսակցություն էր, որը բնորոշ է շատ երկրների ավտորիտար վարչակարգերին: Հայաստանի պայմաններում այդ իշխանական կուսակցությունն իրենից ներկայացնում էր «խոշոր սեփականատերերի ակումբ», որին անդամակցությունը խիստ կանոնակարգված էր ունեցվածքային ցենզով: Այդ «ակումբում» ինչ-որ քաղաքական թեւի առկայությունը գործնականում նպատակ ուներ ապահովելու «ակումբի» հանրային պահանջմունքները: Պարզ ասած՝ ՀՀԿ-ի անդամները պահում էին մի խումբ անձանց, որոնք պետք է հատուկ ծառայություն մատուցեին խոշոր սեփականատերերին`մարդկանց ներշնչելու, որ այս «ակումբը» ժողովրդի մանդատ ունեցող քաղաքական կուսակցություն է: Նկարագրված կազմակերպչական գծապատկերը երկար ժամանակ արդյունավետ կերպով օժանդակում էր ՀՀԿ-ի գործունեությանը: Սակայն ժամանակը ցույց տվեց, որ այս տիպի կուսակցությունը կարող է գոյություն ունենալ միայն մեկ պայմանով՝ պետական իշխանության լծակների տիրապետմամբ:

Նշված լծակների կորստի դեպքում խոշոր սեփականատերերը կորցնում են նաեւ հետաքրքրությունը երբեմնի հարազատ «ակումբի» հանդեպ: Հենց դա տեղի ունեցավ Հայաստանում այս տարվա երկրորդ կեսին: Որքան էլ ՀՀԿ-ի ղեկավարությունը եւ նրա նախկին «քաղաքական թեւը» ջանացին փրկել կուսակցությունը, խոշոր սեփականատերերն արագ ցրվեցին այս ու այն կողմ: Մեկը հլու-հնազանդ ենթարկվեց նոր կառավարության պահանջներին եւ ընդունեց խաղի նոր կանոնները, մյուսը քաշվեց ստվեր ու փորձեց ինքնուրույն պաշտպանվել ճնշումներից: «Քաղաքական թեւը» մնաց անտեր. այլեւս մարդ չկար, որին վճարովի ծառայություններ մատուցեին: Եվ միանգամայն բնական է, որ ՀՀԿ-ականների մի խումբ որոշել է ինքնուրույն տնօրինել սեփական ճակատագիրը` օգտագործելով ՀՀԿ-ի բրենդը: Այսինքն՝ նախընտրական մրցավազքի մեջ մտել է ոչ թե նախկին ՀՀԿ-ն, այլ նրա բրենդի ներքո՝ գործիչների մի ցուցակ: Այդ գործիչների խնդիրն է փրկել ՀՀԿ-ի բրենդը՝ Ազգային ժողովում նվազագույն թվով մանդատներ ստանալու միջոցով:

Նիկոլ Փաշինյանը հենց դրան էլ սպասում էր, մանավանդ որ իշխանությունների միակ ընդդիմադրի տիտղոսին տիրապետել ջանացող ՀՀԿ-ն ինքը վերցրեց եւ ուռճացրեց Փաշինյանի կիրառած «սեւ-սպիտակի» թեզը՝ փորձելով քաղաքական մյուս ուժերին դուրս մղել ընտրողների ուշադրության կենտրոնից: Սա թեթեւացրեց Փաշինյանի դրությունը՝ նրան հնարավորությունլ տալով հանրային գիտակցության մեջ պահպանել «ժողովրդի վարչապետի՝ ժողովրդական բարիքը հափշտակողներին պատժողի» կերպարը: Վարչապետի պաշտոնակատարը միտումնավոր իջեցրեց բանավեճի մակարդակը փողոցային բառամթերքի աստիճանին՝ այդ մակարդակի իջեցնելով նաեւ ՀՀԿ անդամների հրապարակային հայտարարությունները: Եվ այդպես՝ միմյանց փոխանցելով «սեւ-սպիտակի» ապաքաղաքական ներկայացումը, նախկին եւ ներկա իշխանությունները նախընտրական քարոզարշավը դուրս բերեցին լուրջ քաղաքականության շրջանակներից: Այս բանավեճին մասնակցելու ցանկություն չունեցող մյուս բոլոր քաղաքական ուժերը մնացին լուսանցքային վիճակում: Նրանց ձայներն ուղղակի անհետացան տեղեկատվական հոսքերի լաբիրինթոսում:

Ռազմավարական եւ ազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոն

ՀՀ, Երևան 0033, Երզնկյան 75

Հեռ.՝

+374 10 528780 / 274818

Էլ. փոստ՝

info@acnis.am

Վեբկայք՝

www.acnis.am

Հոդվածագիրների տեսակետները կարող են չհամընկնել ՌԱՀՀԿ դիրքորոշումներին:

Արտատպման դեպքում հղումը «ACNIS ReView. Հայացք Երեւանից» օնլայն-հանդեսին պարտադիր է: