Մեծ խելք ու երեւակայություն պետք չեն՝ հասկանալու համար, որ կառավարման խորհրդարանական համակարգ ունեցող երկրներում, ինչպես ՀՀ-ում է, քաղաքական պայքարը մրցավեճ է երկրի զարգացման կամ ապագայի մասին պատկերացումների, տեսակետների, անգամ աշխարհընկալումների շուրջ: Սահմանադրության համաձայն՝ այդ տեսակետները շարադրվում են թղթի վրա, առաջարկվում հանրությանը, եւ հանրությունը կատարում է ընտրություն: Ըստ ձայների թվաքանակի՝ ընտրվում է կառավարություն, ինչպես նաեւ ԱԺ-ում հայտնվում են ընդդիմադիր ուժեր, որոնց տեսակետները հանրության մի ստվար զանգվածի համար նշանակալի են: Խորհրդարանում տեղի են ունենում քննարկումներ, քվեարկություններ եւ այլն: Այսինքն, ինչպես տեսնում ենք, այդ ամենի հիմքում երկրի զարգացման շուրջ ընթացող բանավեճերն են:

Մի կողմ թողնենք հարցը, թե ովքեր են այդ տեսակետներն ու ծրագրերը ձեւավորում, ինչպես եւ ովքեր են դրանք շարադրում, ինչ մասնագիտական իրավասություն ունեն նման պատասխանատու գործ ձեռնարկողները: Մի կողմ թողնենք նաեւ այն խնդիրը, թե արդյոք հանրությունն ի վիճակի՞ է գլուխ հանել այդպիսի լուրջ փաստաթղթերից եւ դրանց միջեւ գիտակցված ընտրություն կատարել կամ՝ արդյո՞ք փոքրիշատե վստահելի, ձեռնհաս անձինք պատրաստ են բացատրել, ճիշտ կողմնորոշել հանրությանը: Սա «դեմոկրատիա» կոչվող երեւույթի ամենախոցելի տեղն է: Իհարկե՝ կան հասարակություններ, որտեղ անգամ կրթվածության պակաս ունեցող մեծաթիվ հատվածներ ի վիճակի են համախմբվել ու հավաքական դիրքորոշում հայտնել, բայց դա հայաստանյան հասարակությունից շատ հեռու է: Հետեւաբար՝ քաղաքական պայքարի մասին խոսք լինել չի կարող:

Ներկայումս մեր քաղաքական իրականությունում կա մեկ քաղաքական ուժ, որն ունի ապագայի տեսլական կամ ապագայի նախագիծ, եւ դա իշխող «Քաղպայմանագիրն» է: Համենայն դեպս՝ հստակ են քաղաքական այդ ուժի ապագայի մոտեցումները՝ ընդմիշտ հրաժարվել Արցախից, երբեք չբացել Ցեղասպանության թեման, քանի որ դա գրգռում է մեր երկու հայտնի հարեւաններին, փոխել ազգային-պետական խորհրդանիշները, տարածքներ զիջել Ադրբեջանին, փոխել աշխարհաքաղաքական ուղղությունը եւ դառնալ Արեւմուտքի մի հատված՝ խորացնելով մեր սերտաճումը ԵՄ-ի հետ՝ «որքանով ԵՄ-ը դրան պատրաստ է», հրաժարվել ավանդական արժեհամակարգից եւ այլն, եւ այլն: Այս ամենը երեւակայության արդյունք չէ, դրանց մասին բացեիբաց խոսում են ՀՀ-ում վարչապետ աշխատող անձը եւ իշխող ուժի պաշտոնական ներկայացուցիչները: Լավ է, թե վատ՝ այլ խոսակցության թեմա է, բայց որ վերը թվարկվածը ՔՊ-ի պաշտոնական դիրքորոշումն է, որեւէ տարակույս չկա:

Բնականաբար՝ հասարակության մեջ կան որոշակի շերտեր, որոնք համախոհ են նշված հայեցակետերին, կա նաեւ այդ «տեսլականին» դեմ մարդկանց մի հոծ բազմություն: Եվ պետք է ենթադրել, որ ընդդիմադիր ուժերը կոչված են ձեւակերպել հենց այս հատվածի «հակատեսլականը», որը լինի ամբողջական, ինչպես՝ ՔՊ-ինը, շարադրված թղթի վրա, եւ որը նույնպես կխոստանա խաղաղ ապագա, ինչը խոստանում է գործադիրի ղեկավարը՝ անկեղծորեն ասելով, որ իր նպատակը խաղաղությունն է, թեպետ չգիտի, թե որքանով դա իրեն կհաջողվի:

2021-ի ընտրություններից հետո մենք ականատես եղանք մի տհաճ երեւույթի՝ հանրության մեծամասնությունը չի մասնակցում ընտրություններին՝ համարելով, որ ընտրելու ոչինչ առանձնապես չունի: Ասել է թե՝ մարդիկ համաձայն չեն իշխող ուժի վերարտադրությանը, սակայն այլընտրանք չեն տեսնում: Արդյունքում քվեարկության գնում են բացառապես ՔՊ-ի կողմնակիցները եւ նրանք, ովքեր հիմնավորապես բացառում են այդ ուժին: Միմյանց արմատականորեն հակադիր զանգվածներից զատ՝ հանրության պատկառելի հատվածը, ըստ երեւույթին, չի տեսնում երրորդ ուժին, որը կառաջարկի ապագայի՝ իր համար ավելի ցանկալի ու սրտամոտ տեսլական:

Հնարավոր է՝ հենց այդ պատճառով է քաղաքական պայքարը Հայաստանում այլասերվել, եւ հանրության գերակշիռ մասը ապագայի ոչ մի հույս չի տեսնում: