Պետական կառավարման գործում եւ, առհասարակ, ցանկացած գործունեության մեջ մարդկանց ձեռնհասության ու արդյունավետության աստիճանը կամ, այլ կերպ ասած, Օգտակար գործողության գործակիցը (ՕԳԳ) որոշվում է կոնկրետ աշխատանքի կոնկրետ արդյունքներով՝ ձեռք բերված հաջողությունների ու անհաջողությունների համակշռմամբ:
Սա, թվում է, շատ պարզ ու անժխտելի միտք է: Բայց Հայաստանում, որտեղ այդօրինակ հարցերում վերաբերմունքը մեծապես ձեւավորվում է իռացիոնալ պատկերացումներից ելնելով, ոչ բոլորն են համարժեք ընկալում վերը բերված բանաձեւը:
Որքան էլ տարօրինակ լինի՝ շատերն առաջնորդվում են սիրո եւ ատելության, բարեկամ-խնամիական կապերի պարզագույն զգացմունքներով: Նրանց համար աշխատանքի արդյունավետության կշռաչափը հիմնված է տվյալ անձի կամ հավաքական միավորի նկատմամբ անձնական համակրանքի ու հակակրանքի սկզբունքի վրա: Սա, բնականաբար, իռացիոնալ մոտեցում է եւ հայկական մտածողության հիմնական բնորոշ գիծը:
Համենայն դեպս՝ այս նոր ժամանակներում մենք այսպիսի արատավոր երեւույթների ականատեսն ենք: Արդյո՞ք հնից են գալիս այս աղճատված չափանիշները, թե՞ մեր օրերի ծնունդ են՝ կդժվարանանք կտրուկ ու միանշանակ գնահատական տալ, որովհետեւ մեր միջին սերունդը միշտ տեսել է այն, ինչ նկարագրվեց վերը:
Բայց խոսենք ներկա ժամանակներից: 2018-ից առաջ գործող կառավարությունների մասին կարծիքները տարբեր են: Եվ եթե անկեղծ լինենք, այդ կարծիքների մեծ մասը՝ այսպես ասենք, բացասական է՝ չափի մեջ: Բայց այն, ինչը սեփական աչքերով տեսնում ենք 2018-ից այս կողմ, ուղղակի աներեւակայելի է: Խոսքը մանր-մունր բացթողումների մասին չէ: Խոսքը ազգային աղետների մասին է, որոնք իշխանությունները ժամանակ առ ժամանակ անամոթաբար ներկայացնում են իբրեւ «աննախադեպ», «փայլուն» հաջողություններ:
Փորձենք շատ համառոտ ցուցակագրել, ի մի բերել իշխող ՔՊ-ական կառավարության գործունեության չորսուկես տարվա արդյունքները. ա/ տանուլ տրված պատերազմ; բ/ տանուլ տրված «խաղաղության դարաշրջան»; գ/ խոստացված բարեփոխումների ակնհայտ ձախողում; դ/ կոլապսի (կործանման եզրագծի) հասցված կառավարման համակարգ; ե/ ընդհուպ մինչեւ զրոյական սանդղակ իջեցված արտաքին քաղաքականություն; զ/ պաշտպանական եւ անվտանգային փլուզված համակարգ; է/ ներկայի անհուսություն ու ապագայի անորոշություն; ը/ ամբոխի վերածված, տրոհված հասարակություն եւ ծաղրի, արհամարհանքի առարկա դարձած ազգ: Ցուցակը, ցավոք, կարելի է շարունակել մինչեւ այբուբենի վերջին տառը:
Վերը նշվածներից անգամ մեկի առկայության պարագայում ցանկացած արժանապատիվ հասարակություն իր կառավարությանը հրաժարականի պահանջ կպարտադրեր, որին կհետեւեին դատական հետապնդումների գործընթացներ: Մեզանում, ինչպես տեսնում ենք, պատկերված խայտառակ իրադրությունում վարչապետի հրաժարականի պահանջով բողոքի հանրային գործողություններ չեն ձեռնարկվում: Եվ պատճառը ոչ միայն հանրային վստահություն ներշնչող գործիչների բացակայությունն է կամ հասարակությանը համակած խորքային ապատիան:
Պատճառը նաեւ իրավիճակի ու այդ իրավիճակը կառավարող անհատի գործունեության արժեւորման աղճատված պատկերացումներն են, որոնց հիմքում, ինչպես նշվեց, մեծ տարածում ստացած իռացիոնալ մտածողությունն է: Հետեւաբար՝ պատկերացումները փոխելու, ճիշտ հունով տանելու համար պետք է փոխել մտածողությունը: