Օրերս ՀՀ Տավուշի գյուղերում ցավով նկատեցի, որ մարդիկ իրենց պատմական հայրենիքի տեղանունները հիմնականում կոչում են ադրբեջանական տարբերակներով։ Նույնիսկ Բերդ քաղաքին կից Տավուշ գյուղի մասին խոսելիս նշում են ադրբեջանական անունը՝ Թովուզ։
Գեղարքունիքի մարզում էլ կա այդպիսի մերժելի սովորություն։ Վաղուց փոխված են բնակավայրերի անունները, բայց մարդիկ շարունակում են Ծովասարը կոչել Թազաքենդ, Լիճքը՝ Գյոլ, Արծվանիստը՝ Ալաչալու եւ այլն։
Արցախում երեք տասնամյակ չենք կարողանում մարդկանց բառապաշարում Լաչին անվանումը դարձնել Բերձոր, Ջաբրայիլը՝ Ջրական, Զանգիլանը՝ Կովսական։
Սա մեր երկրի բոլոր անկյուններում է եւ մտած է հանրային բոլոր ոլորտներ՝ նախագահից մինչև հասարակ բանվոր։ Սերժ Սարգսյանն այդպես էլ չսովորեց, որ Քյալբաջարը հայկական Քարվաճառն է, իսկ Նիկոլ Փաշինյանի համար Աղդամը չդարձավ Ակնա, Էյվազլին՝ Որոտան։ Բնական է, որ ազգային ինքնագիտակցության ու ինքնահարգանքի այդպիսի համատարած անկման պայմաններում ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի երբեմնի ղեկավար, Փաշինյանի ընտանիքի բարեկամ Էդուարդ Աղաջանյանը չի հասկանա, որ ՀՀ տարածքում Չայզամի անունով լիճ չկա, որ այն Դավիթ Բեկի ջրամբարն է։
Սա կոչվում է մարտնչող տգիտություն։
Դրան զուգահեռ մենք համառորեն չենք ցանկանում Ադրբեջանին հանձնված հայկական պատմական բնակավայրը կոչել Գանձակ՝ կրկնելով թշնամու հորինած Գյանջա կամ Կիրովաբադ անունը։
Իսկ թշնամին համառորեն ոչնչից ստեղծում է իր պատմությունը, յուրացնում է մեր ստեղծածը, մեզ էլ համոզում է, որ Վարդենիս ու Արարատ բնակավայրեր չկան։ Գիտի, որ մենք օտարամոլ ենք։
Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտին զարկ տալու փոխարեն պետք է ներդրումներ անել գենաինժեներիայում, որ մեր ազգի գենետիկ կոդից հանեն այդ անիծյալ օտարամոլությունն ու ինքնության նկատմամբ հարգանք ներարկեն։ Երբեմն թեւաթափ լինելու աստիճանի հոգնում եմ, բայց հուսալքությունը նույն հանցանքն է, ինչ թշնամու հետ գործարքով Շուշին ու Քարվաճառը վաճառելը։
Նաիրի Հոխիկյան